بررسی موانع و تسهیل کننده های تصمیم گیری بالینی پرستاران

Transcript

1 بررسی موانع و تسهیل کننده های تصمیم گیری بالینی پرستاران سیده مریم موسوی نسب خدیجه شجاعی پرویز عضدی فائزه جهانپور Downloaded from ijnv.ir at 23: on Tuesday September 25th 208 چکیده مقدمه: تصمیم گیری بالینی یکی از مهم ترین فرایندهایی است که همواره پرستاران برای مراقبت از بیماران استفاده می کنند. عوامل مؤثر در این فرایند به خوبی روشن نشده که شناسایی انها میتواند به مدیران در ارتقاء مهارت تصمیم گیری بالنی پرستاران کمک کند. هدف: تعیین موانع و تسهیل کننده های تصمیم گیری بالینی در پرستاران شاغل در بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر انجام گردیده است. مواد و روشها: این پژوهش در سال )393( بصورت یک مطالعه ی توصیفی- تحلیلی و مقطعی انجام شده که درآن 50 نفر از پرستاران و بهیاران شاغل در بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر با استفاده از روش نمونه گیری سرشماری شرکت کردند. پرسشنامه ی مطالعه محقق ساخته و مشتمل بر دو بخش اطالعات دموگرافیک و عوامل مؤثر در تصمیم گیری بالینی در ابعاد سازمانی دانش تجربه کاری فردی و امکانات بود. جهت سنجش روایی از روایی محتوی و برای اعتماد علمی پرسشنامه با استفاده از روش تعیین ضریب آلفای کرونباخ 0/9 محاسبه شد. اطالعات جمع آوری شده با استفاده از آمار توصیفی و آزمون آماری کای اسکوئر تحت نرم افزار SPSS 9 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافتهها: از دیدگاه پرستاران و بهیاران شرکت کننده عامل سازمانی )%76/66( و عامل امکانات )%64( موانع تصمیم گیری بالینی و داشتن تجربه بالینی )%84( دانش )%60( و عوامل فردی )%8/32( تسهیل کننده تصمیم گیری بالینی بودند. آزمون کای اسکوئر ارتباط معنادار آماری را بین اطالعات دموگرافیک افراد شرکت کننده و دیدگاه آن ها در تعیین یا های تصمیم گیری بالینی نشان نداد. )0/05>p(. نتیجه گیري: مدیران و مسئولین پرستاری با ایجاد فرصت هایی برای کسب تجربیات مفید برگزاری دوره های دانش افزایی در مورد مراقبت ها و... اتخاذ قوانین و استراتژی هایی در سیستم باعث تقویت عوامل تسهیل کننده وکاهش موانع در تصمیم گیری های بالینی پرستارانشوند. کلمات کلیدی: پرستار تصمیم گیری بالینی دانش تجربه بالینی سیده مریم موسوی نسب کارشناس ارشد آموزش پرستاری مربی دانشکده پرستاری ومامایی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر بوشهر ايران خدیجه شجاعی کارشناسپرستاری مرکزآموزشیتخصصیقلب بوشهر دانشگاهعلومپزشکیبوشهر بوشهر ايران پرویز عضدی عضو هیئت علمی دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر بوشهر ايران مؤلف مسؤول: فائزه جهانپور دانشيار گروه پرستاری دانشکده پرستاری و مامايی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر بوشهر ايران آدرس: f.jahanpour@bpums.ac.ir سال چهارم دوره چهارم شماره سوم پاييز

2 همكاران و جهانپور Downloaded from ijnv.ir at 23: on Tuesday September 25th 208 مقدمه همواره که است فرایندهایی ترین مهم از یکی بالینی گیری تصمیم )( گردیده استفاده بیماران از مراقبت جهت پرستاران ی بوسیله ارتباط در پرستار دانش افزایش به نیاز که پیچیده است فعالیتی و محیط در کار و پایا اطالعات منابع به دسترسی پرستاری علم با تفکر فرایند یک بالینی گیری تصمیم. دارد) 2 ( کننده حمایت مطلوب اهداف به رسیدن جهت عمل بهترین انتخاب در انتقادی چندین که میگردد اتخاذ زمانی اغلب تصمیمات و میباشد مینویسد تامسون) 2004 ( کارل میباشد) 3 (. مطرح گزینه در پرستاران بهداشتی مراقبین سایر و سیاستگزاران بین در به دارند را کلیدی نقشی بالینی قضاوتهای و تصمیمگیری پرستاری ارشد مدیران از یکی انگلستان کشور در که طوری پرستاران استقالل و پرستاران و پزشکان بین مرز شکستن جهت دستور در را مهم و جدید قانون 0 بالینی گیری تصمیم در در پرستاران بالینی تصمیمات )4(. گنجانیدند پرستاران کار زندگی روی بر میتواند بیماران از درمانی مراقبتهای انجام حین نظر صرف درمانی بهداشتی اقدامات از آنها تجربیات و بیماران تاثیر آن تجهیزات و خدمت کننده دریافت بیمارستان و مکان از کار محیط بر حاکم متغیر و پویا شرایط باشد) 5 (. داشته مهمی مستلزم مددجویان متغیر و نامطمئن وضعیت با همراه پرستاران بتوانند تا باشند کفایتی با گیرندگان تصمیم آنها که است آن بالینی قضاوت خود حرفهای دانش و فنی مهارتهای تلفیق با دهند) 6 (. انجام بیماران سالمتی وضعیت مورد در مناسبی و دقیق کاهش و بیمار بهبودی موجب میتواند پرستار مناسب تصمیم بیمار مرگ ترجیحا و بهبودی تعویق صورت این غیر در و هزینهها تصمیمگیری عدم که میدهند نشان چنین هم تحقیقات گردد) 7 (. را بیماران موقعیت و درمان مراحل میتواند موقع به و صحیح شده انجام بررسیهای طی سازد) 7 (. مواجه مشکالتی با و طوالنی آمریکا بیمارستانهای در بستری بیماران از درصد 4-6/6 حدود بهداشتی پرسنل و پرستاری خطاهای اثر بر انگلیس و استرالیا بوده صحیح و مناسب گیری تصمیم عدم از ناشی که درمانی حالی در شدهاند. مرگ و دائمی ناتوانی مانند آسیبهایی دچار از نیمی کاهش امکان پرسنل بین مؤثر ارتباط و تیمی کار که عمدهی نقش به توجه با میکند) 8 (.بنابراین فراهم را آسیبها این سالمت ارتقاء و درمانی بهداشتی- مراقبتهای ارائهی در پرستاران مداخله و تصمیمگیری قدرت بر جهانی بهداشت سازمان جامعه تاکید سالمت با مرتبط خدمات ارائه مقدم خطوط عنوان به آنها شواهد )200( همکاران مییرو مطالعه طبق است) 9 (. نموده نقش در بالین محیط در حرفهای پرستاران که است آن از حاکی مشاهده قابل غیر و نامحسوس طور به که وظایفی و انتقادی و قضاوتی و صالحیت انتقادی تفکر و بالینی تصمیمگیری جمله از میباشد این به )200( آنتونی که حالی در ندارند) 0 (. را الزم شایستگی خدمات کیفیت ارتقاء بین تنگاتنگی رابطهی که دارد اشاره امر پرستاران مشارکت میزان و آن پیامدهای و بیماران به شده ارائه اساس بر چنین هم دارد) (. وجود بالینی تصمیمگیریهای در زمینه در کشور خارج و داخل در که پژوهشهایی از دیگر برخی کم مشارکت مشکل است شده انجام پرستاران بالینی عملکرد تجربهی و مهارت دانش به بالینی تصمیمگیریهای در پرستاران دخالت عدم و بیقدرتی احساس به دیگر برخی و پرستاران کاری کارل است) 2 (. شده داده ارتباط تصمیمگیری فرایند در آنها و درک بدون و است پیچیده امری تصمیمگیری میگوید تامپسون تصمیمگیری در تجربه و دانش نمیشود. حاصل شرایط عمیق فهم نمیتوان ولی میباشند مهم بسیار معیارهایی پرستار بالینی کرد) 4 (. اشاره موفق تصمیمگیری یک در عامل دو این به تنها ارزشهای عواطف همچون متعددی عوامل تاثیر تحت تصمیمات در میگیرند) 7 (. قرار موجود اجتماعی جو و ادراکات فردی دانشجویان روی بر )388( همکاران و پور جهان کیفی مطالعهی کسب کارآمد بالینی مربی حرفهای باوری خود کسب پرستاری از بالینی آموزشی مناسب محیط و بالینی تجربه کاربردی دانش )3(. است شده یاد بالینی تصمیمگیری در مؤثر عوامل مهمترین تصمیمگیری بر مؤثر عوامل نیز همکاران) 383 ( و باقری حاج کفایت داشتن کیفی پژوهش یک طی را پرستاری در بالینی حمایت سازمانی ساختار و فرهنگ خودباوری پرستاری حرفهای که حالی در کردند) 4 (. معرفی پرستاری آموزشهای و شدن سال دانشجو 2 روی بر همکاران) 2004 ( و گارت مطالعهی در تجربهی و بالینی سواد به دانشجویان کلمبیا در پرستاری آخر در شناختی مهارتهای از بیش مراتب به بالین محیط در کار علیرغم میرسد نظر به کردند) 5 (. اشاره بالینی تصمیمگیری هنوز ولی بالینی تصمیمگیری ی حوزه در شده انجام تحقیقات فرایند این در مؤثر کننده مت و کننده تسهیل عوامل نقش در دیگر پژوهشی در که طوری به است نشده روشن خوبی به پرستاران روی بر همکاران) 2005 ( و هوفمن کری توسط استرالیا 394 پاييز سوم شماره چهارم دوره چهارم سال پرستاري مديريت فصلنامه 0

3 پرستاران بالینی تصمیمگیری کنندههای تسهیل و موانع بررسی Downloaded from ijnv.ir at 23: on Tuesday September 25th 208 که افرادی در بالینی تصمیمگیری در پرستاران مشارکت میزان دارای که افرادی از مراتب به داشتند پایینتری تحصیالت سطح است) 6 (. شده گزارش بیشتر بودند باالتر تحصیلی سطوح تصمیمگیری کنندههای تسهیل و موانع باید راستا این در بنابراین پرورش و تقویت با تا شود مشخص خوبی به پرستاران در بالینی شرکت ارتقاء باعث موجود موانع کاهش و کننده تسهیل عوامل که پرستارانی بین این در شویم. بالینی تصمیمگیری در پرستاران الگوهای عنوان به هستند کار مشغول درمانی آموزشی مراکز در مربیان و پرستاری دانشجویان با ارتباط دلیل به و بالینی نقش و موانع جستجوی لذا دارند. عهده بر را خطیر مسئولیتی بالینی پرستاران از قشر این در بالینی تصمیمگیری کنندههای تسهیل موانع تعیین هدف با حاضر پژوهش میباشد. اهمیت حائز بسیار در شاغل پرستاران در بالینی تصمیمگیری کنندههای تسهیل و گردیده انجام بوشهر پزشکی علوم دانشگاه آموزشی بیمارستانهای بهبود جهت در پژوهش این نتایج از استفاده با است امید است. شود. برداشته مؤثری گامهای پرستاران بالینی تصمیمگیریهای روشها مقطعی و تحلیلی توصیفی- بصورت )393( سال در پژوهش این شاغل بهیاران و پرستاران را پژوهش جامعهی است. شده انجام پزشکی علوم دانشگاه آموزشی بیمارستانهای بخشهای کلیه در است. بوده سرشماری نمونهگیری روش دادند. تشکیل بوشهر حداقل دارای که بودند پژوهش در شرکت شرایط واجد افرادی پستهای و باشند گردش در شیفت و بالینی کار سابقهی ماه 6 مطالعه انجام زمان در مترون و سوپروایزر سرپرستار نظیر مدیریتی محقق پژوهش این در دادهها آوری گرد ابزار باشند. نداشته کتابخانهای متون بین در هدفمند مطالعهی با که میباشد ساخته کمی مقاالت و )3( تئوری گراندد کیفی معتبر مطالعات و استخراج پرستاران بالینی تصمیمگیری بر مؤثر عوامل ترین مهم عوامل سازمانی عوامل حیطهی 5 در عوامل این سپس و گردید دسته پرستار فردی عوامل و امکانات کاری تجربه دانش به مربوط محتوا اعتبار روش از ابزار علمی اعتبار تعیین جهت گردید. بندی و دانشگاه اساتید از 0 نفر اختیار در پرسشنامه که شد استفاده گردید. واقع تأیید مورد و شد داده قرار پرستاری سابقه با پرسنل تعیین روش از پرسشنامه علمی اعتماد سنجش جهت چنین هم آلفا ضریب که طوری به شد. استفاده کرونباخ آلفای ضریب 9/. پژوهش شرایط واجد پرستاران از نفر 30 بین در کرونباخ جمعیت اطالعات شامل بخش 2 در پرسشنامه این شد. محاسبه سطح کاری سابقهی خدمت محل بخش جنس )سن شناختی 5 در پرستاران بالینی تصمیمگیری بر مؤثر عوامل و تحصیالت( در پژوهش اهداف مطابق گویه کلی 36 تعداد و نامبرده حیطه ندارم نظری موافقم موافقم )کامال شامل گزینهای 5 لیکرت قالب جهت گویه 36 از گویه 5 گردید. طراحی ) مخالفم کامال و مخالفم بودن خنثی و تسهیلگر شد. گرفته نظر در معکوس سؤاالت که پاسخی حسب بر پرستاران بالینی تصمیمگیری در گویه هر هب میشد. گرفته نظر در میدادند گویه آن به شرکتکنندگان را مخالفم کامال و مخالفم گزینهی کننده شرکت اگر که گونهای و موافقم اگر بالعکس و یک عنوان به گویه آن میزد عالمت و تسهیلگر یک عنوان به گویه آن میزد عالمت را موافقم کامال خنثی عنوان به مربوطه گویهی میزد عالمت را ندارم نظری اگر دانش سازمانی حیطههای از کدام هر در شد. می گرفته نظر در شرکت که پاسخی برحسب نیز فردی و امکانات کاری تجربه معنی به توجه با و میداد حیطه آن به مربوط گویههای به کننده یا تسهیلگر عنوان به حیطه آن دو کای آماری آزمون شدن دار و پژوهشگر خود توسط پرسشنامهها میشد. گرفته نظر در دادهها گردیدند. جمعآوری و توزیع مربوطه بخشهای در همکاران استفاده با و اسکوئر کای آماری آزمون و توصیفی آمار ی بوسیله گرفتند. قرار تحلیل و تجزیه مورد 9 ی نسخه Spss افزار نرم از دراین شد. گرفته نظر در )P-value > 0 )05. معناداری سطح از قبل گردید: رعایت زیر صورت به پژوهش اخالقی اصول مطالعه دانشگاه پژوهشی شورای تصویب به پژوهشی طرح مطالعه شروع و گردید اخذ الزم مجوزهای گرفت قرار بوشهر پزشکی علوم نمونههای خانوادگی نام و نام درج عدم با اطالعات بودن محرمانه پژوهش انجام موافقت چنین هم شد. رعایت پرسشنامه در پژوهش گردید. کسب پژوهش نمونههای از یافتهها شاغل و شرایط واجد بهیاران و پرستاران از نفر 50 مطالعه این در بوشهر پزشکی علوم دانشگاه آموزشی بیمارستانهای بخشهای در جراحی بخشهای در افراد از %8/7 طوری به کردند شرکت زایمان) GYN ( و زنان جراحی مردان جراحی زنان )جراحی مردان( داخلی و زنان )داخلی داخلی بخشهای در افراد از %9/3 394 پاييز سوم شماره چهارم دوره چهارم سال پرستاري مديريت فصلنامه

4 همكاران و جهانپور Downloaded from ijnv.ir at 23: on Tuesday September 25th 208 سی آی جراحی و داخلی یو سی )آی ویژه بخشهای در %46/7 بخش در %6 ( یو سی سی پست و یو سی سی قلب جراحی یو قلب( اورژانس و بزرگساالن )اورژانس اورژانس در %9/3 و اطفال 29/26( ± افراد) 4/98 سنی میانگین بودند. خدمت به مشغول نمونههای از %84 بودند. زن )%85/3( آنها اکثریت و سال کاری سابقهی میانگین چنین هم لیسانس مدرک دارای پژوهش (. شماره )جدول بود. سال 5/02±( /09 ( کننده شرکت افراد عنوان به 5 گانه حیطههای از کدام هر نقش تعیین راستای در افراد بالینی تصمیمگیری بر آنها بودن و خنثی تسهیلگر عامل بررسی در که داد نشان پژوهش یافتههای کننده شرکت عنوان به را عامل این افراد از )%76/66( نفر 5 سازمانی و کردهاند معرفی گر تسهیل عنوان به را عامل این نفر 35 و بین تفاوت در اسکوئر کای آزمون شدن دار معنی به توجه با عنوان به را عامل این بیشتری افراد اینکه دلیل به و افراد دیدگاه سازمانی عامل حاضر مطالعهی در.بنابراین کردهاند معرفی نظر در پرستاری کادر بالینی تصمیمگیری در یک عنوان به امکانات به مربوط عامل ترتیب همین به. )0/00>p(. شد گرفته )%8/32( فردی عوامل و )0/05>p( عنوان به )%64( تسهیلگرهای عنوان به )%84( کاری تجربه و )%60( دانش کننده شرکت بهیاران و پرستاران بین در بالینی تصمیمگیری تجربه و )0/05>p( دانش )0/05>p( فردی ( بودند. پژوهش در جهت اسکوئر کای آزمون در 2(. شماره جدول ( )0/05>p( جنس و سن تحصیالت سطح کاری سابقهی بین رابطهی بررسی تسهیلگر انتخاب در آنها نگرش و پژوهش در کننده شرکت افراد ارتباط بالینی تصمیمگیری بر مؤثر عوامل از یک هر بودن یا نشد) p<0/05 (. یافت معناداری بحث محیط بر حاکم قوانین شامل سازمانی عوامل حاضر ی مطالعه در و بالینی تصمیمگیری در پرستار و پزشک مشارکت نحوه بالین در بالینی تصمیمگیری ترین مهم از... و مدیران حمایت با حاضر مطالعهی نتایج بود. پژوهش در کننده شرکت افراد بین میباشد راستا هم )383( همکاران و باقری حاج کیفی مطالعهی متغیر سازمان ساختار و فرهنگ آنان مطالعهی در که طوری به را متغیرها سایر مستقیم غیر و مستقیم طور به که است اصلی جو پرستاران اکثر چنین هم و میدهد قرار خود تأثیر تحت از را مدیران حمایتگرانه غیر عملکرد و بیمارستان محور پزشک 4(. ( اند دانسته خود بالینی گیری تصمیم راه در عمده موانع جنوبی آمریکای در خود مطالعهی در همکاران) 202 ( و تانی و سوپروایزرها و پرستاری مدیران حمایت که میدارند اذعان پرستاران توانمندی بر مؤثر عوامل ترین مهم از تیمی همکاری دبیریان پژوهش در چنین میباشد) 7 (.هم بالینی تصمیم اخذ در پرستاران از کمی بسیار درصد ایران در )390( همکاران و رد را بالینی تصمیمگیریهای در پزشکان با مشارکتشان میزان ارتباطات وجود که حالی در (. )8 کردهاند گزارش خوب حد همکاران تجربیات و دانش از استفاده فردی تواناییهای حرفهای مراقبتهای بهبود موجب تصمیمگیری حین در نظرخواهی و بیمار شرایط بهبود و پرستاران و پزشکان موفقیت کسب بهداشتی بررسی در مصر کشور در )20( همکاران و کاریما 9(. ( میشود و پزشک بین همکاری با رابطه در پزشکان و پرستاران نگرش بخشهای در بیمار از مراقبت و بالینی گیری تصمیم در پرستاران نگرش زمینه این در پرستاران که دادند نشان جراحی و داخلی اندک دانش که است معتقد پژوهشگر که بطوری دارند مطلوبتری ایجاد در میتواند پرستاران جایگاه و نقش با رابطه در پزشکان 20(. ( باشد مؤثر پزشکان پایینتر نگرش مقاالت از استفاده امکان نظیر امکانات به مربوط عامل چنین هم به کننده شرکت افراد بین در معتبر و علمی مجالت و اینترنت این به بود. شده گزارش بالینی تصمیمگیری در یک عنوان کننده شرکت بهیاران و پرستاران بین در عامل این که معنی کننده تسهیل دلیل هر به استفاده عدم دلیل به پژوهش در ن همکارا و کاهویی مطالعهی در باشد. نمی بالینی تصمیمگیری دورههای که این علیرغم دانشجویان و پرستاران اکثر 392( ( به کمی تمایل ولی بودند گذرانده را اطالعات فناوری آموزشی تصمیمات در الکترونیکی مجالت و اطالعاتی پایگاههای از استفاده همکاران) 200 ( و کوئینن چنین هم 2(. ( داشتند خود بالینی بیمارستانهای در شاغل پرستاران که دریافتند فنالند کشور در و اینترنت از استفاده در توجهی قابل کاهش پزشکی روان میرسد بنظر حاضر پژوهش در (. )22 داشتند اطالعاتی بانکهای استفاده مهارت کمبود وقت کمبود پرستاران باالی کاری حجم منابع صحت به اعتماد عدم و مقاالت جستجوی و کتابخانه از در اطالعاتی منابع از مناسب استفادهی عدم عوامل از الکترونیکی باشد. بالینی تصمیمگیری 394 پاييز سوم شماره چهارم دوره چهارم سال پرستاري مديريت فصلنامه 2

5 پرستاران بالینی تصمیمگیری کنندههای تسهیل و موانع بررسی Downloaded from ijnv.ir at 23: on Tuesday September 25th 208 کادر بین در بالینی تصمیمگیری کنندههای تسهیل جمله از افراد شخصیت با مرتبط و فردی عوامل حاضر ی مطالعه پرستاری عوامل مطالعه این در پرسشنامه های گویه به توجه با باشد. می و شخصیتی ویژگیهای خودباوری نفس به اعتماد شامل فردی مطالعه نتایج باشد. می گیری تصمیم به نسبت پرستاران دیدگاه دانشگاه در همکاران) 2006 ( و اسمیت مطالعهی با قسمت این در روی بر خود مطالعهی در اسمیت باشد. می راستا هم سیدنی خودباوری نویسد می ویژه مراقبت بخشهای در فیزیوتراپیستها کند می بازی بالینی گیری تصمیم در مهمی نقش خودکارآمدی و باشد باالتر فرد بالینی کفایت و خودکارآمدی چه هر که طوری به اعتماد و پذیری ریسک قدرت بالینی پرتنش های موقعیت در وی نیز همکاران و پور جهان مطالعهی در (. )23 دارد باالتری نفس به و تجربه در که است عاملی مهمترین حرفهای خودباوری کسب کیفی مطالعهای در (. )3 دارد نقش بالینی تصمیمگیری یادگیری کنندگان مشارکت بیمارستانی پیش اورژانس پرستاران روی بر پرستاران تصمیمگیری توانایی در که مواردی از یکی دارند اذعان مأموریت انجام حین در نفس به اعتماد داشتن دارد کلیدی نقش تصمیمگیری در سرعت باعث نفس به اعتماد که بطوری است کنندگان مشارکت چنین هم میشود. تصمیم صحیح اجرای و ایجاد در عامل ترین مهم را کافی و الزم ی تجربه و دانش داشتن و دانش نیز حاضر مطالعهی در 24(. ( کردند بیان نفس به اعتماد بالینی گیری تصمیم ی کننده تسهیل عوامل از بالینی ی تجربه رابطهی نفس به اعتماد و خودکارآمدی باشد. می پرستاران بین در باالتر فرد ی تجربه چه هر که طوری به دارند تجربه با مستقیمی مطالعهی در پور جهان (. )23 دارد قویتری نفس به اعتماد باشد واقعیتر شده کسب تجارب چه هر که دارد اشاره امر این به خود می افزایش فرد در خود به اعتماد گیرد صورت مستقل و متنوع در پژوهش محیط بودن آموزشی رسد می نظر به البته )3(. یابد و پرستاری دانشجویان و اساتید نزدیک ارتباط و حاضر ی مطالعه مبادلهی و بیمارستان بخشهای در پرستاری پرستل با پزشکی داشتن بر مبنی پژوهش نتایج در دانشجویان و اساتید با اطالعات نباشد. بیتأثیر بالینی تصمیمگیری در افراد کافی دانش پرستاران شناختی جمعیت ویژگیهای ارتباط بررسی در چنین هم با کاری سابقهی و تحصیالت سطح جنس سن نظیر بهیاران و گانه پنج عوامل بودن یا گر تسهیل انتخاب در آنها دیدگاه مطالعهی ی نتیجه نداد. نشان را معناداری رابطهی دو کای آزمون پرستاران نگرش درک هدف با نیز همکاران) 2007 ( و استرچی بین ارتباطی عمل از قبل واحدهای در همکاری از پزشکان و نمیدهد نشان بالینی تصمیمگیری در مشارکت و کاری سابقهی استرالیا در خود مطالعهی در نیز همکاران) 2005 ( و هافمن (. )25 در پرستاران مشارکت میزان بین معناداری رابطهی دادند نشان (. )6 ندارد وجود آنها تحصیالت سطح و بالینی تصمیمگیری در همکاران) 390 ( و نیا رستم مطالعهی در که است حالی در این پرستاران تحصیالت سطح و کاری سابقهی سن بین رشت شهر مثبت رابطهی بالینی تصمیمگیری در آنها مشارکت میزان با سطح سن افزایش با میرود انتظار 2(. ( دارد وجود معنادار بالینی گوناگون موقعیتهای تجربهی و کاری سابقهی تحصیالت تسهیل عوامل شناسایی و مستقالنه تصمیمات در افراد توانمندی شود. بیشتر بالینی تصمیمگیری کننده منع و کننده رابطهی وجود عدم بر مبنی حاضر پژوهش نتایج توجیه در شاید انتخاب در افراد دیدگاه و تحصیالت سطح بین آماری معنادار به بتوان گانه پنج عوامل از کدام هر بودن یا تسهیلگر اشاره کننده شرکت افراد بین در تحصیلی مختلف سطوح عدم و لیسانس مدرک دارای کنندهها شرکت اکثریت زیرا داشت متغیر ارتباط ی زمینه در چنین هم بودند. بهیاری دیپلم مابقی شاید باشد. استوار میتواند امر این نیز افراد دیدگاه با جنسیت ویژگیهای بین آماری معنادار ارتباط وجود عدم تر محکم دلیل نسبت آنها دیدگاه نوع با کننده شرکت افراد شناختی جمعیت فرهنگی شرایط بالینی تصمیمگیری موانع و کنندهها تسهیل به دقیق بندی تقسیم زیرا باشد. پژوهش محیط بر حاکم سازمانی و معنای به آنها سازمانی جایگاه و بهیاران و پرستاران وظایف موارد اکثر در و نمیشود اجرا خوبی به بالین محیط در واقعی بعضی در و دارند یکسانی اختیارات و وظایف بهیاران و پرستاران به ورود از پس دانشگاهی تحصیالت علیرغم پرستاران موارد میکنند. خود پیشهی را محوری روتین بالین نتيجهگيري و پرستاران بالینی تصمیمگیری مهمترین حاضر مطالعهی در تجربیات دانش تقویت کنار در باشد. می سازمانی عوامل بهیاران نظیر سازمانی حمایتهای نفس به اعتماد و خودباوری بالینی بالینی تصمیمگیری در شرکت به پرستاری مدیران تشویق مهارتهای و تجارب از استفاده و پزشک با مؤثر رابطهی برقراری پاييز سوم شماره چهارم دوره چهارم سال پرستاري مديريت فصلنامه

6 همكاران و جهانپور Downloaded from ijnv.ir at 23: on Tuesday September 25th 208 بیمار از مراقبت و پزشکی تشخیصهای در پرستاران بالینی کاری حجم کاهش بالینی چالشهای در تیمی بین همکاری در میتواند اطالعاتی منابع از استفاده فرصت ایجاد و پرستاران اهمیت حائز بسیار پرستاران بالینی گیری تصمیم فرایند بهبود و مدیران استفادهی مورد میتواند حاضر مطالعهی نتایج لذا باشد. عوامل تقویت جهت در تا گیرد قرار پزشکی و پرستاری مسئولین موجود موانع رفع و پرستاران بالینی گیری تصمیم تسهیلگر در استراتژیهایی و قوانین اتخاذ با و بردارند مؤثری های گام تصمیمگیری در بهیاران و پرستاران شرکت ارتقاء باعث سیستم آن انجام حاضر پژوهش محدودیتهای ترین مهم از شوند. بالینی شهر آموزشی بیمارستان دو در شاغل بهیاران و پرستاران بین در مطالعه نتایج تعمیم قابلیت میتواند امر این که میباشد بوشهر سازمانی پستهای در تنوع عدم دیگر محدودیت دهد. کاهش را می امر این که چرا میباشد پژوهش در کننده شرکت افراد بالینی تصمیمگیری و کننده تسهیل عوامل تعیین در تواند مطالعه های واحد شناختی جمعیت اطالعات. جدول دارای افراد حاضر پژوهش در که حالی در باشد اهمیت حائز نتایج تعمیم قابلیت افزایش جهت بودند. یکسان سازمانی پست نمونهگیری بعدی مطالعات در میگردد پیشنهاد حاضر مطالعهی بین در و آموزشی بیمارستانهای تنها نه و بیمارستان چندین در مترون( و سوپروایزور )سرپرستار پرستاری مختلف سمتهای در پرستاران دیدگاه مقایسهای بررسی چنین هم پذیرد. صورت بیمارستانهای در بالینی گیری تصمیم بر مؤثر عوامل با رابطه گردد. انجام آموزشی غیر و آموزشی تشکر و تقدیر پژوهشی محترم معاونت از را خود قدردانی و سپاس مراتب نویسندگان بالینی های پژوهش ی توسعه مرکز بوشهر پزشکی علوم دانشگاه بیمارستانآموزشیشهدایخلیجفارسونیزتمامیپرستارانوبهیاران میدارند. مطالعهابراز شرکتکنندهدر نسبی فراوانی مطلق فراوانی متغیر %85/3 28 زن %4/7 22 مرد جنسیت %20/ % %26/ )سال( سن %0/ %84 26 کارشناسی %6 24 بهیاری دیپلم تحصیالت %52 78 >5 کاری سابقه % )سال( %4 2 <0 %8/7 28 جراحی %9/3 4 داخلی %46/7 70 ویژه بخش %6 24 اطفال %9/3 4 اورژانس 394 پاييز سوم شماره چهارم دوره چهارم سال پرستاري مديريت فصلنامه 4

7 بررسی موانع و تسهیل کنندههای تصمیمگیری بالینی پرستاران جدول 2. عوامل مؤثر بر تصمیم گیری بالینی پرستاران Downloaded from ijnv.ir at 23: on Tuesday September 25th 208 References P-Value 0/000 0/00 0/04 0/000 0/000 عامل ها سازمانی نقش عامل مشاهده شده درجه آزادی df کای اسکوئر 42/667 /760 6/000 69/360 58/907. Botti M, Reeve R. Role of knowledge and ability in student nurses in clinical decision-making. Nursing and Health Sciences.2003; 5(): O' Nill E, Dluhy N. Modeling novice clinical reasoning for a computerized decision support system. Journal of Advanced Nursing. 2005; 49: Mirsaidi G, Lakdizaji S, Ghojazadeh M. Individual- social effective factors on clinical decision making in nurses. Asian J. Med. Pharm. Res. 202; 2(2): Thompson C, Cullum N, McCaughan D. Nurses, information use, and clinical decision making: the real world potential for evidence-based decisions in nursing. Evidence Based Nursing. 2004; 7: Bjørk IT, Hamilton GA. Clinical decision making of nurses working in hospital Settings. Hindawi Publishing. Corporation Nursing Research and Practice Nursing Association of New Brunswick. Decision-Making in clinical nursing practice. Available from: nanb.nb.ca/pdf_e/publications/general_publications/decisionmaking _n_clinical_ nursing_practice_ spring English.pdf. 7. Jahanpour F, Azodi P, Sharif F, Salsali M. Clinical decision making in nursing. Boushehr University of Medical Science, st ed; 20.[Persian] 8. Buljac Samardzic M, Connie M, Dekker-van D. Interventions to improve team effectiveness: A systematic review. Health Policy Journal. 200; 94(3): World Health Organization. Strategic directions for strengthening nursing and midwifery services. Available from: focus2/nursingmidwifery.pdf Spilsbury K, Meyer J. Defining the nursing contribution to patient outcome: lessons from a review of the literature examining nursing outcomes, skill mix and changing roles. Journal of Clinical Nursing. 200; 0():3-4.. Krairiksh M, Anthony MK. Benefits and outcomes of staff nurses' participation in decision-making. The Journal of Nursing Administration. 200; 3(): Rostamnia L, Paryad E, Kazemnejad E, Pasha A. Survey nurses collaboration in clinical decision making. Holistic Nursing and Midwifery Journal. 20; 2(66): 3-9..[Persian] تعداد درصد %76/66 %23/33 %64 %36 %40 %60 %6 %84 %8/66 %8/ امکانات دانش تجربه فردی 5 فصلنامه مديريت پرستاري سال چهارم دوره چهارم شماره سوم پاييز 394

8 جهانپور و همكاران Downloaded from ijnv.ir at 23: on Tuesday September 25th Sharif F, Jahanpour F, Salsali M, Kaveh MH. Clinical decision making process in last year nursing students: A qualitative study. Iranian Journal of Nursing Research. 200; 5 (6): [Persian] 4. Adib Hagbaghery M,Salsali M,Ahmadi F. The factors facilitating and inhibiting effective clinical decision making in nursing: a qualitative study. Journal of BioMed Central nursing. 2004; 3:2. 5. Garrett B. Student nurses perceptions of clinical decision-making in the final year of adult nursing studies. Nurse Education in Practice. 2005; 5: Hoffman K, Elwin C. The relationship between critical thinking and confidence in decision making. Australian Journal of advanced nursing. 2005; 22(): Tanni C, Dale EY, Cynthia MC. Nurse aide decision making in nursing homes: factors affecting empowerment. Journal of Clinical Nursing. 202; 22: Dabirian A, Vaezi A, Ameri M, Kavousi A. Nurses' viewpoint about collaboration between physicians and nurses in clinical decision-making in the Hospitals of Tehran, 20. Journal of Research Development in Nursing & Midwifery. 203; 5(2): [Persian] 9. Rostami H, Rahmani A, Ghahramanian A. The Viewpoint of Nurses about Professional Relationship between Nurses and Physicians. Journal of Gorgan Bouyeh Faculty of Nursing & Midwifery. 200; 7 (): [Persian] 20. Karima A, Sayed EL, Wafaa F, Sleem. Nurse physician collaboration: A comparative study of the attitudes of nurses and physicians at Mansoura University Hospital. Life Science Journal. 20; 8(2): Kahouei M, Babamohamadi B, Ghazavi S, Panahi S. Use of information resources for clinical decisions by nurses and nursing students, and its barriers after Introducing Information Technology. Iranian Journal of Medical Education. 203: 3(3): [Persian] 22. Koivunen M, Valimaki M, Hatonen H. Nurses' information retrieval skills in psychiatric hospitals are the requirements for evidence-based practice fulfilled? Nursing Education in Practice. 200; 0(): Smith M C L. Clinical decision making in acute care cardiopulmonary physiotherapy. [Phd thesis] physiotherapy, Sydney: University of Sydney, Esmaeli S, Cheraghi M, Masoudi R, Rabiei L, Keywani A. Clinical decision making process in emergency nursing: A qualitative study. Journal of Rescue & Relief. 20; 3():9-32. [Persian] 25. Sterchi L. Perceptions that affect physician-nurse collaboration the perioperative setting. AORN Journal. 2007; 86(): فصلنامه مديريت پرستاري سال چهارم دوره چهارم شماره سوم پاييز 394

9 Barriers and facilitators of clinical decision making among nurses Mosavi nasab M, Shojaei Kh, Azodi P, Jahanpour F Downloaded from ijnv.ir at 23: on Tuesday September 25th 208 Mosavi nasab M MSc in nursing, Lecturer in nursing and midwifery faculty, Bushehr University of Medical Sciences, Bushehr, Iran Shojaei Kh BS in nursing, Khalije Fars Hospital, Bushehr University of Medical Sciences, Bushehr, Iran Azodi P Instructor, Paramedical Faculty, Bushehr University of Medical Sciences, Bushehr, Iran Corresponding author: Jahanpour F Associate Professor, nursing and midwifery faculty, Bushehr University of Medical Sciences, Bushehr, Iran Address: F.jahanpour@bpums. ac.ir Nursing Management Abstract Introduction: clinical decision-making one of the most important processes that nurses used it to care for patients. Factors involved in this process are not well known. So, identifying them would be help nurse managers that improve clinical decision making among nurses. Aim: The study was done for assessing barriers and facilitators in clinical decision making among nurses in hospitals affiliated to Bushehr University of Medical Sciences. Methods and Materials: This was a cross-sectional study that was done in (204). Samples were (50) nurses and practical nurses who are working in hospitals affiliated to Bushehr University of Medical Sciences. They were selected by census method. Data collection tool was questionnaire that designed by researchers and consisting of two parts: demographic information and factors that effect on clinical decision making. Its' validity and reliability was used content validity and α- Chronbach (0.9). Data were analyzed by SPSS version 9 and Chi-Square test and descriptive statistics. Results: The results showed that organizational) 76.66%) and equipment factors (64%) were barriers to clinical decision-making. And, clinical experience (84%), knowledge (60%) and personal factors (%8.32) were facilitators for clinical decision making among nurses. There was no significant relationship between demographic characteristics of nurses' viewpoints (p>0.05). Conclusion: Nurse managers would be provide opportunities for obtaining useful experiences, in-services education about nursing care etc. and also policy making in nursing system, they would be improved positive factors and inhibited barriers for nurses decision making. Key words: clinical decision making, clinical Experience, knowledge, nurse Quarterly Journal of Nursing Management Fourth Year,Vol 4, No3, Autumn